Yüze Kortizonlu Krem Sürmek Zararlı mı? Ne Zaman Kullanılmalı?
Dermatolog Dr. Özlem Kaplan
Cilt sorunlarıyla karşılaştığımızda, özellikle kaşıntı, kızarıklık ya da döküntü gibi rahatsız edici belirtiler söz konusu olduğunda elimiz hemen bir kreme gider. Bu noktada en etkili çözümlerden biri olarak görülen kortizonlu kremler hızlı sonuç almayı sağlayan güçlü ilaçlardır. Ancak özellikle yüz bölgesinde bu kremlerin kullanımı her zaman güvenli olmayabilir.
Peki, yüze kortizonlu krem sürmek zararlı mı? Kortizonlu krem yüze sürülür mü? Sürülürse neye dikkat edilmelidir? Riskleri ve zararları nelerdir? Yazımızda bu soruların cevaplarını, kortizonlu kremlerin yüz cildinde nasıl etki gösterdiğini, hangi durumlarda kullanıldığını ve dikkat edilmesi gereken noktaları dermatoloji uzmanı bakış açısıyla bulabilirsiniz.
Kortizonlu krem nedir ve hangi durumlarda kullanlır?
Kortizonlu kremler, içerisinde “kortikosteroid” adı verilen anti-inflamatuar (iltihap giderici) maddeler bulunan topikal ilaçlardır. Bunlara tıp dilinde steroid krem denir. Kortizon, vücutta doğal olarak bulunan bir hormondur. Tıbbi amaçlarla, iltihabı baskılamak ve bağışıklık sisteminin aşırı tepkilerini azaltmak için sentetik formu ilaç olarak kullanılır. Kortizonlu kremler de ciltteki inflamasyonlu (iltihaplı) durumlarda hızlı bir rahatlama sağlar.
Kortizonlu kremler kullanım amaçlarına göre farklı etki güçlerine sahiptir: Örneğin hidrokortizon gibi düşük, triamsinolon asetonid gibi orta ve klobetazol gibi yüksek etki gücüne sahip çeşitler bulunur.
Yüz gibi hassas bölgelerde genellikle düşük güçte yani hafif etkili kortizon kremleri tercih edilir.
Kortizonlu kremler genellikle şu durumlarda reçete edilir:
- Egzama
- Sedef hastalığı
- Kontakt dermatit
- Seboreik dermatit
- Alerjik reaksiyonlar
Yüze kortizonlu krem sürülür mü?
Bu sorunun cevabı tek bir kelimeyle özetlenebilir: Kontrollü.
Evet, bazı özel durumlarda dermatolog önerisiyle yüz bölgesine kortizonlu krem uygulanabilir. Ancak bu uygulama çok sınırlı süreli, belirli dozda ve belirli bölgelere yapılmalıdır.
Çünkü yüz, vücudun diğer bölgelerine kıyasla çok daha hassas bir deriye sahiptir. İnce, yağ bezlerinden zengin ve sürekli dış etkilere açık olan bu bölgede kortizonlu ürünlerin bilinçsiz kullanımı faydadan çok zarar getirir.
Hangi durumlarda yüzde kortizonlu krem kullanılabilir?
Yüzde kortizonlu krem kullanımı ancak bazı dermatolojik durumlarda kısa süreli olarak ve kesinlikle dermatolog tarafından önerilebilir. Örneğin:
- Egzama (Atopik dermatit): Yanaklar, çene ve göz çevresi gibi yüz bölgelerinde görülebilen egzama semptomları, kortizonlu kremlerle kısa sürede hafifletilebilir.
- Seboreik dermatit: Burun kenarları, alın, saçlı deri ve kaş arası gibi alanlarda kepeklenme, kızarıklık ve kaşıntı yapar. Hafif kortizon içeren kremlerle geçici rahatlama sağlanabilir.
- Kontakt dermatit: Alerjik ya da irritan maddeye maruz kalma sonucu yüzde oluşan tahrişlerde kortizonlu kremler semptomları hafifletebilir.
- Sedef hastalığı: Yüz bölgesinde nadiren görülse de sedef hastalığına bağlı plakların olduğu durumlarda düşük etkili kortikosteroidler kullanılabilir.
- Liken planus: Ciltte morumsu ve kaşıntılı döküntüler yapan liken planus hastalığında da lokal kortizon tedavisi uygulanabilir.
- Böcek ısırıkları: Yüzdeki böcek ısırıklarına bağlı şişlik ve kaşıntıların hızlı yatışması için doktor önerisiyle uygulanabilir.
Not:
Rosacea (gül hastalığı) gibi deri hastalıklarında kortizonlu krem genellikle önerilmez. Hatta bazı ciltlerde bu tarz kremler gül hastalığını daha da kötüleştirebilir.
Yüzde kortizonlu krem kullanımının riskleri nelerdir?
Yüzde kortizonlu krem kullanımı bazı istenmeyen yan etkilerle sonuçlanabilir. Bunlar genellikle uzun süreli ve kontrolsüz kullanımda ortaya çıkar:
- Cilt incelmesi (atrofi): Deri tabakası zayıflar ve cilt hassaslaşır.
- Perioral dermatit: Topikal steroidler dudak çevresinde kızarıklık gelişmesine neden olabilir.
- Steroid rosacea: Streoid kullanımına bağlı olarak yüz bölgesinde gül hastalığı ortaya çıkabilir.
- Kılcal damarların görünür hale gelmesi (telanjiektazi): Özellikle burun çevresinde ve yanaklarda damarlar belirginleşebilir. Ciltte yeni damar oluşumu ve kalıcı kızarıklık görülebilir.
- Sivilce ve milia (yağ bezesi) oluşumu: Kortizon, yağ bezlerini uyararak sivilceye yol açabilir.
- Cilt renginde açılma veya koyulaşma: Özellikle koyu tenli bireylerde renk değişiklikleri belirgin olabilir.
Kortizonlu krem kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Kortizonlu krem kullanımı sırasında şu noktalara özellikle dikkat edilmelidir:
- Mutlaka dermatolog önerisiyle kullanılmalıdır.
- Günde 1 kez ve çok ince bir tabaka halinde uygulanmalıdır.
- Göz çevresi, dudak kenarları ve burun deliklerine yakın bölgelerden uzak durulmalıdır.
- Kullanım süresi genellikle 5 ila 7 gün ile sınırlı tutulmalıdır.
- Ciltte incelme, yanma ya da tahriş fark edilirse hemen hekime başvurulmalıdır.
Unutulmamalıdır ki kortizonlu kremler birer ilaçtır ve cilt bakım ürünü gibi görülüp rastgele kullanılmamalıdır.
Kortizonlu kremler hakkında dermatolog önerisi ve alternatif ilaç kullanımı
Dermatoloji Uzmanı Dr. Özlem Kaplan Muayenehanesi’nde, yüz bölgesi gibi hassas alanlarda kortizon kullanımını kontrollü olarak öneriyoruz. Pek çok durumda daha güvenli ve cilt sağlığını destekleyen kortizonsuz kremler ile cilt bariyerini güçlendiren ürünler kullanılarak tedavi planlanabilir.
Kortizonlu ürünlerin bilinçli ve kontrollü kullanımı, doğru yönlendirme ile etkili sonuçlar doğurur. Ancak gelişigüzel kullanıldığında uzun vadeli cilt problemlerine davetiye çıkarabilir. Kortizonlu kremlerin kullanımı hakkında daha detaylı bilgi için lütfen bizi arayın.
Yüze kortizonlu krem sürmek cilde zarar verir mi?
Doktor onayı olmadan yüze kortizonlu krem sürmek cilde zarar verir. Kontrolsüz ve uzun süre kortizonlu krem kullanımı özellikle cilt incelmesi, perioral dermatit, steroid rosacea ve kalıcı damarlar gibi hastalıklara neden olabilir. Kortizonlu kremler, hızlı etki gösteren ve pek çok cilt hastalığında önemli rol oynayan ilaçlardır. Ancak yüz gibi hassas bölgelerde kullanımı ciddi özen gerektirir.
Eğer yüzünüzde kaşıntı, döküntü veya kızarıklık gibi şikayetleriniz varsa kendi başınıza krem kullanmak yerine bir dermatoloğa başvurmanız çok daha sağlıklı ve güvenli olur.
Sık Sorulan Sorular
Kortizonlu krem yüzde kaç gün kullanılır?
Genellikle 5 ila 7 gün gibi kısa süreli kullanım önerilir. Uzun süreli kullanım için mutlaka doktor kontrolü gereklidir.
Kortizonlu krem yüze zarar verir mi?
Evet, özellikle uzun süreli ve kontrolsüz kullanımlarda ciltte incelme, sivilce, damar belirginliği ve renk değişikliği gibi zararları olabilir.
Kortizonlu kremin alternatifi var mı?
Evet, kortizonsuz kremler ve çeşitli dermatolojik ürünler ile alternatif çözümler mümkündür. Bunun için dermatoloji uzmanı ile görüşmelisiniz.
Kortizonlu krem cilt rengini açar mı?
Bazı kişilerde özellikle esmer tenli bireylerde cilt renginde açılma görülebilir. Bu durum kalıcı olabilir.
Kortizonlu krem çok sürülürse ne olur?
Kortizonlu kremlerin uzun süreli ve bilinçsiz kullanımı ciltte incelme, damarların belirginleşmesi, renk değişiklikleri ve sivilce oluşumu gibi yan etkilere yol açabilir. Ayrıca vücudun kortizol dengesini etkileyerek, bağışıklık sistemi üzerinde baskılayıcı etki yaratabilir. Özellikle yüzde yoğun ve kontrolsüz şekilde uygulanması cilt yapısını bozarak tahrişe ve kalıcı hasara neden olabilir. Bu nedenle kortizonlu kremler mutlaka bir dermatolog önerisiyle ve belirtilen süreyle kullanılmalıdır.
Bebeklerde kortizonlu krem kullanılır mı?
Evet, bebeklerde de hekim tarafından gerekli görülmüşse çok kısa süre için kortizonlu krem kullanılabilir. Bu keremlerin bebeklerde kullanımı için ailelerin çok iyi bir şekilde bilinçlendirilmeleri gerekir. Bebeklerde bilinçsiz ve uzun ve uzun süreli kortizonlu krem kullanımı Cushing sendromuna neden olabilir. Cushing sendromu, vücuttaki kortizol seviyesinin aşırı yükselmesi durumunda ortaya çıkan ve hayati tehlikesi olan bir rahatsızlıktır.
Kortizon içeren kremler hekim tarafından bebeğe uygun görüldüğünde çok kısa süreli verilebilir. Ancak aileler kullanım süresine dikkat etmeden bu kremleri uzun süreli kullanmakta ya da reçete edilmediği halde kendileri satın alarak kullanmaktadır.
Bilinçsizce kullanılan ya da hekim tarafından reçetelenen steroid (kortizon) kremin kullanım süresine dikkat etmeyip haftalarca, aylarca kullanılması bebeklerde Cushing sendromu gibi çok ciddi sağlık sorunlarına sebep olmaktadır.